Bal arısı kolonisinde bulunan ana arı 6 ile 21 arasında birçok erkek arı ile çiftleştikten sonra, yaşamı boyunca kullanılmak üzere sperm kesesinde yaklaşık 4-9 milyon sperm depolanır. Verimli bir ana arı, aktif mevsimde her gün 1500-2000 yumurta bırakabilir. Ana arı işçi fizyolojisini ve davranışını etkileyen çok çeşitli feromonlar üreterek koloninin sosyal uyumunu da sürdürmektedir. Bu nedenle, bir ana arının üreme kalitesi ve sağlığı, koloninin genişlemesini, hayatta kalmasını ve üretkenliğini sağlamak için gereklidir.Ana arının kalitesi erken süpersedure (ana arı değiştirmeye), zayıf kuluçka görünümüne, erken erkek arı döşeme ve ana arının ömrünün azalması ile ilişkilendirilir. Olumsuz iklim koşulları ana arının larva gelişimini etkiler ve yumurtlamasını azaltır. Ana arının başarısızlığı, koloni gelişiminin, bal üretiminin ve koloninin kış koşullarına dayanma kabiliyetinin olumsuz yönde etkilenmesiyle sonuçlanır.

Bal arısı kolonileri kovan içindeki sıcaklık koşullarını düzenleyebilse de, ana arı nakliye kutularındaki küçük arı gruplarının çevresel sıcaklık aşırılıklarını engelleyebilmeleri için sınırlı olanakları vardır. Bu yüzden ana arılar ortam sıcaklığının merhametindedir. Son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalar aşırı sıcaklığın ana arının sperm kesesi içindeki spermin canlılığını azalttığını göstermiştir. Ana arılar 2 saat boyunca düşük (6 °C) veya yüksek sıcaklığa (40 °C) maruz bırakıldığında, ana arının sperm kesesinin içindeki sperm canlılığının yaklaşık % 20’ye kadar düştü görülmüştür. Yapılan çalışmalar ana arının sperm kesesinde bulunan spermler için en güvenli sıcaklık aralığının 15,2 °C ile 38,2 °C arasında olduğudur.

Bu nedenden dolayı arıcılarımızın ana arılarını düşük sıcaklıklarda nakil yapmak zorunda kaldıklarında ana arıların bulundukları kutulara genç işçi arı eklemeleri ana arının hem sağlıklı beslenmesine hem de uygun sıcaklıkta beklemesine yardımcı olacaktır. Arıcılarımızın ana arılarını 38,2 °C den daha yüksek sıcaklığa mağruz kalmamasına dikkat etmelidir. Ana arıların yüksek sıcaklıklara maruz kalmaması için ana arı taşıma sistemlerinin geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.

KAYNAKLAR

Rousseau, A., Houle, É., & Giovenazzo, P. (2020). Effect of shipping boxes, attendant bees, and temperature on honey bee queen sperm quality (Apis mellifera). Apidologie, 1-12.

McAfee, A., Chapman, A., Higo, H., Underwood, R., Milone, J., Foster, L. J., … & Pettis, J. S. (2020). Vulnerability of honey bee queens to heat-induced loss of fertility. Nature Sustainability, 1-10.